روستای جواهرده در استان مازندران : تکه ای از بهشت
آنچه در این مقاله از ایران پاتوق می خوانید
روستای جواهرده مازندران : تکه‌ای از بهشت
روستای جواهرده در استان مازندران قرار دارد با طبیعتی زیبا و دل‌انگیز و مردمانی ساده و دوست‌داشتنی. آب و هوای روستای جواهرده در فصل‌های بهار و تابستان دلنشین و خنک است و همیشه مردم زیادی برای گردش به این منطقه سفر می‌کنند. در فصل زمستان ، بارش برف تمام این دهکده را سفیدپوش می‌کند.شغل اکثر مردم این روستا باغبانی، دامداری و کشاورزی است. البته ناگفته نماند که محصولاتی نظیر نمد، سفره، شولا، چوخا، جوراب پشمی، چادر را با دستان هنرمند خود می‌سازند.
از غذاهای معروف و خوشمزه‌ی این روستا می‌توان به ترش تره، کباب ترش، میرزا قاسمی، بادمجان قلیه، شیرین تره، کماج، سیرواویج، باقالا قاتوق و باقلی شور اشاره کرد. اغلب مردم دهکده‌ی جواهرده پوشش محلی بر تن دارند. زن‌ها بیشتر دامن‌های بلند، پیژامه و روسری به تن دارند و مردها معمولا شلوار، پیراهن و کلاه می‌پوشند.
بر اساس مدارک بر جای مانده، درگیری‌هایی میرزا کوچک‌خان با نیروهای نظامی دولت در این روستا رخ داده است. طبق مدارک موجود، در سال ۱۳۵۰، جاده‌ی دهکده‌ی جواهرده را آلمانی‌ها طراحی کرده و ساخته‌اند .
موقعیت جغرافیایی
جواهرده در وسط جنگل‌های زیبای سماموس، واقع در جنوب شهرستان رامسر، قرار گرفته است. این روستا از ۳ ناحیه به کوه‌های بلند قامت البرز متصل است.
تاریخچه روستای جواهرده
بر اساس مدارک موجود، سیدظهیرالدین مرعشی در مورد اسم روستای جواهرده، در کتاب خود به نام تاریخ گیلان و دیلمستان، چند خطی را نوشته و بر اساس اتفاقات سالهای ۸۸۸ ( ه.ق) اسم این دهکده را جئورده نام برده است. محققان معتقدند در زمان‌های قدیم، اهالی این دهکده، نام روستای جواهرده را جئوردی یا جئورده می‌گفته‌اند. اما طبق اظهارات تعدادی از کارشناسان، لغت جواهرده سنخیتی با این روستا ندارد و دلیلش این است که جیرده به معنای روستای پایین است و کلمه‌ی جئورده به روستای بالا گفته می‌شود.
جالب است بدانید تعدادی دهکده در استان گیلان وجود دارند که اسم‌های آنها برگرفته از واژه‌ی جیر یا جئور است. باستان‌شناسان بر این باورند که در دوران حکومت ساسانیان، زرتشتیان اجساد مردم دهکده را داخل گودال‌هایی دفن می‌کردند و داخل قبرشان طلا و لوازم قیمتی قرار می‌دادند. گفته می‌شود آداب دفن کردن اجساد در بین آنها تا دوران آل بویه ادامه داشته است. همچنین آنها معتقدند اسم روستاها را بر اساس موقعیت جغرافیایی‌شان و بر اساس زمان‌های ملوک‌الطوایفی، نظام خانی و خان‌زادگی انتخاب کرده‌اند و لغت جئورده به معنی روستای بالا نیست. پس نام جواهرده که به معنای جواهر بوده، به درستی برای این دهکده انتخاب شده است و چون در زمان‌های قدیم این روستا منبع طلا بوده، نام جواهرده را مختص همین روستا می‌دانند.
اما به نظر می‌رسد در زمان‌های گذشته نام جواهرده برگرفته از زمین‌های کشت گندم بوده که سرتاسر این روستا وجود داشته است. محققان معتقدند لغت جواهرده به مرور زمان از کلمه‌ی جوادهار به جواهرده تبدیل شده است، به دلیل اینکه این روستا پوشیده از گندم بوده و در وسط کوه‌ها قرار داشته است. در کتاب اوستا به واژه‌ی جوا اشاره شده که منظور همان گندم است.
عده‌ای هم اعتقاد دارند انتخاب کلمه‌ی جواهرده برای این روستا به این خاطر است که در گذشته‌های بسیار دور، شیر زنی دلیر و مدبر به نام جواهر بر این دهکده حکومت کرده است.
اداره‌ی سرشماری در سال ۱۳۹۰ جمعیت این روستا را ۹۸۰۰ تن اعلام کرده است. نکته‌ی قابل توجه این است که مردم این روستا، اکثر ماه‌های سال بیرون از دهکده زندگی می‌کنند.
در ازمنه قدیم، تعدادی از اهالی روستای جواهرده برای مصرف آب روزانه‌ی مردم دهکده از چشمه‌های کوه کین، برشی و سلیمان کانال‌هایی را کشیده‌اند تا آب شیرین از این چشمه‌ها وارد روستا شود.
این روستا از ۱۲ منطقه تشکیل شده است که منطقه‌ی جولاخیل از نظر وسعت و جمعیت، بزرگ‌تر از بقیه‌ی محله‌ها است. سید محله، کهنه تنگدره، آموسی خیل، صیقل محله، چاک دشت، اوشیان سر، سراب، رمک محله، شل محله، برشی محله، تنگدره و فتوک محله از دیگر مناطق روستای جواهرده هستند.
مکان‌های تاریخی و جذاب روستا
کوه‌های سرخ تله، سه براره رژه، چشمه‌هایی زیبا و شفابخش، آرامگاه شاه یحیی کیایی و وجود یخچال‌های دائمی و طبیعی از جمله جاذبه‌های گردشگری و تاریخی روستا هستند که بر زیبایی این روستا فزوده‌اند.
مسجد آدینه
مسجد آدینه از عمارت‌های قدیمی روستای جواهرده است و بر اساس مدارک موجود این مسجد هم به‌عنوان محل عبادت و هم آتشکده‌ی زرتشتیان معروف بوده است. در این دهکده گورهای گبری متعددی هم وجود دارد.
گویا بعضی بر این باورند که قدمت مسجد آدینه مربوط به دوران میتراپرستی است، زیرا زرتشتیان اجساد خود را دفن نمی‌کنند و آنها را در مکانی قرار داده تا غذای پرنده‌ها شوند. باستان‌شناسان پیشینه‌ی مسجد آدینه را حدود ۷۰۰ سال تخمین زده‌اند.
در روزگاران قدیم، جشن‌هایی در روستای جواهرده برگزار می‌شدکه در آن دختران مجرد به کاشتن گل می‌پرداختند. افراد بسیاری از مناطق مختلف استان گیلان در این جشن شرکت می‌کردند.
در گردآوری این مقاله سعی شد جامع‌ترین اطلاعات تاریخی و گردشگری روستای جواهرده مازندران را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. منتظر نظرات سازنده‌ی شما دوستان کجارویی هستیم.
منبع : کجارو
